Przed nami obchody 78. rocznicy Marszu Śmierci

W dziejach Wodzisławia Śląskiego niewiele jest takich wydarzeń, które zapisałyby się na kartach historii w tak trwały sposób. W styczniu 1945 r. z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i jego podobozów rozpoczął się marsz śmierci na stację kolejową w Wodzisławiu Śląskim. Co roku nasze miasto włącza się w obchody upamiętniające tę tragiczną tułaczkę dziesiątek tysięcy więźniów obozu. Sprawdźcie harmonogram 78. rocznicy tej wędrówki.

 

Pamiętamy. Obchody 78. rocznicy w Wodzisławiu Śląskim 22 stycznia 2023 r. (niedziela)

Każdego roku o marszu śmierci pamiętają wodzisławianie. Dowodem tego są organizowane wydarzenia upamiętniające tułaczkę więźniów. Na stałe w miejski harmonogram wpisał się Marsz Pamięci, podczas którego grupa piechurów pokonuje trasę zbliżoną do tej, w jaką w 1945 roku wyruszyło blisko 56 tysięcy więźniów z obozu KL Auschwitz. Jego inicjatorem był śp. Jan Stolarz. Podobnie jak w latach poprzednich ok. godz. 11:00 uczestnicy Marszu Pamięci pojawią się na cmentarzu w Wodzisławiu Śląskim (Wilchwy) przy ul. Jodłowej, następnie odwiedzą mogiłę Ofiar "Marszu Śmierci" na Piaskowej Górze oraz przejdą pod tablice upamiętniające wydarzenia ze stycznia 1945 r. przy ul. Michalskiego oraz przy dworcu kolejowym w Wodzisławiu Śląskim (orientacyjne godziny znajdziecie tutaj).

Ponadto w 78. rocznicę marszu śmieci z KL Auschwitz do Wodzisławia Śląskiego również w Pałacu Dietrichsteinów odbędą się uroczystości upamiętniające to tragiczne wydarzenie. W ramach III spotkania z historią gośćmi Muzeum w Wodzisławiu Śląskim będą autorzy opracowań poświęconych marszowi śmierci - Jan Delowicz z Żor oraz Piotr Hojka, pracownik wodzisławskiego Muzeum. Uroczystości będą miały miejsce na sali multimedialnej.

Harmongram

• godz. 14:30 - wprowadzenie i część artystyczna, „Idziemy po to, aby pamiętano…” . Poetycka wizja ludzi kultury, ale także refleksje dotyczące „Marszu Śmierci”. Wśród osób, które chcą przedstawić własne spojrzenie na tragiczne wydarzenia ze stycznia 1945 roku, nie zabraknie uczestników „Marszu Pamięci” im. Jana Stolarza – Izabeli Gardian, Zbigniewa Bubaka, Roberta Furtaka, a także młodej poetki z Radlina – Marty Olszewskiej,
• godz. 15:00 - wykład Jana Delowicza pt. „Znane i nieznane fakty związane z marszem śmierci”. Autor książki „Śladem krwi” opowie o mało znanych historiach związanych z marszem śmierci,
• godz. 15:30 - wykład Piotra Hojki pt. „Tajemniczy list z Loslau”. Współautor książki „Kierunek Loslau. Marsz ewakuacyjny więźniów oświęcimskich w styczniu 1945 roku” przedstawi wydarzenia związane z marszem śmierci w Wodzisławiu Śląskim i najbliższej okolicy oraz zaprezentuje najnowsze odkrycie - list wysłany z Wodzisławia Śląskiego 23 stycznia 1945 r.,
• godz. 16:00 - dyskusja z zaproszonymi gośćmi nt. marszu śmierci,
• godz. 16:15 - projekcja filmu Gustawa Szepke pt. „Dopisani do listy Schindlera”. Film dokumentalny o jednym z kilkudziesięciu podobozów KL Auschwitz III - Arbeitslager Golleschau, założonym w lipcu 1942 roku na terenie Fabryki Cementu w Goleszowie pod Cieszynem. Historycy oraz naoczni świadkowie opowiadają o relacjach więźniów z miejscową ludnością, sposobach przetrwania, pracy w kamieniołomach, ucieczkach, likwidacji podobozu, marszu śmierci i dalszej wywózce w głąb Rzeszy. Oprócz poruszających losów więźniów goleszowskiej filii KL Auschwitz, reżyser przedstawia okoliczności i przebieg marszu śmierci w tym wydarzeń na terenie Wodzisławia Śląskiego. Film powstał dzięki pomocy m.in. Pawła Stanieczka, Piotra Hojki, dr Piotra Setkiewicza, Haliny Birenbaum i Anny Dymnej.
• W trakcie wydarzenia organizowanego w ramach Wodzisławskiego Klubu Historycznego, zaprezentowany zostanie także oryginalny pasiak więźnia oświęcimskiego Wilhelma Prokopa z Wodzisławia Śląskiego.

 

Wystawy muzealne w Pałacu Dierichsteinów w niedzielę, 22 stycznia br. będą czynne w godz. od 12:00 do 18:00. Tego dnia SOWA, czyli Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności będzie nieczynna. Serdecznie zapraszamy do udziału w uroczystościach.

 

Wyczerpująca wędrówka

W styczniu 1945 roku z obozu KL Auschwitz w wyniszczającą, 63-kilometrową wędrówkę wyruszyło około 56 tysięcy więźniów. Dziennie pokonując 20-30 kilometrów, między 19 a 23 stycznia kolumny dotarły do naszego miasta, by w odkrytych, węglowych wagonach odjechać do obozów w głębi III Rzeszy. Mroźna i śnieżna zima, wycieńczenie ciężką pracą w obozie i brutalność hitlerowców stały się przyczyną śmierci blisko 15 tysięcy więźniów. Każde odstępstwo od kolumny karane było natychmiastową egzekucją. Na samej trasie marszu zliczono około 600 porzuconych ciał.

 

Publikacja o jednej z największych tragedii XX wieku

Aby zgłębić powyższy temat warto sięgnąć po publikację „Kierunek Loslau. Marsz ewakuacyjny więźniów oświęcimskich w styczniu 1945 roku”. Licząca 120 stron książka, na którą składa się dziewięć artykułów, omawia wydarzenia rozgrywające się na liczącej 63 km trasie przebiegającej przez miejscowości powiatów: oświęcimskiego, pszczyńskiego, rybnickiego, wodzisławskiego, w tym miasta: Oświęcim, Pszczyna, Żory, Jastrzębie Zdrój, Wodzisław Śląski. To efekt prawie dwuletniej pracy badawczej. Publikacja jest pracą zbiorową, ktorej autorami są Sławomir Kulpa, dyrektor wodzisławskiego Muzeum oraz Piotr Hojka, pracownik działu historii we wspomnianej instytucji. Wydawnictwo dostępne jest w Muzeum w Wodzisławiu Śląskim.